18 lis Tajemnica zawodowa radcy prawnego
Zasada zachowania tajemnicy adwokackiej i radcowskiej stanowi podwaliny relacji pomiędzy usługodawcą a jego klientami, a jednocześnie zapewnia odpowiedni i sprawiedliwy przebieg procesu sądowego oraz ochronę praw uczestniczących w nim stron.
Rola tajemnicy zawodowej w działalności radcy prawnego
Tajemnica zawodowa radcy prawnego regulowana jest m.in. przez Ustawę Prawo o adwokaturze oraz Zbiór Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu. Kwestię tę porusza również Kodeks Etyki Radcy Prawnego. W jego myśl radca prawny ma obowiązek zachowania ścisłej poufności odnośnie dotyczących klienta i jego spraw informacji, które zostały mu powierzone lub które uzyskał na drodze czynności zawodowych. Dotyczy to także informacji uzyskanych przed rozpoczęciem tych ostatnich, jeżeli miało to miejsce w ramach świadczenia pomocy prawnej. Należy przy tym zaznaczyć, że obowiązek zachowania poufności nie ma ograniczeń czasowych i radca prawny nie zostaje z niego zwolniony nawet po zakończeniu działalności zawodowej.
Ani prawo, ani pozostałe z wymienionych dokumentów nie definiują tajemnicy zawodowej. Jest jednak ogólnie przyjęte, że w jej zakres wchodzą:
- dokumenty oraz informacje pozyskane od klienta oraz osób związanych ze sprawą;
- akta sprawy;
- źródła finansowe, z których czerpane są środki na opłacenie honorarium radcy prawnego.
Tajemnica zawodowa obejmuje też korespondencję pomiędzy radcą prawnym a klientem oraz innymi osobami zaangażowanymi w sprawę, a także prowadzoną dokumentację – również tę elektroniczną. Konieczne jest przy tym zabezpieczenie jej nie tylko przed dostępem osób niepowołanych, lecz także przed zagubieniem, uszkodzeniem czy zniszczeniem. Dodatkowo nośniki elektroniczne muszą być chronione przed awarią lub utratą zgromadzonych na nich informacji. O ile nie stoi to w sprzeczności z przepisami prawnymi lub KERP, zasada poufności obejmuje także zakaz wykorzystywania posiadanych informacji we własnym lub cudzym interesie. Co więcej, osoby współpracujące z radcą podczas wykonywania czynności zawodowych związanych z tajemnicą zawodową także muszą zostać przez niego zobowiązane do jej nieujawniania.
Zachowanie tajemnicy zawodowej wiąże się również z obowiązkiem zażądania – w przypadku przeszukiwania kancelarii – obecności przedstawiciela samorządu radcowskiego, jeżeli sytuacja stwarza ryzyko ujawnienia tajemnicy zawodowej. W przypadku, gdy prawo dopuszcza zwolnienie radcy prawnego z obowiązku zachowania poufności – np. wynikającego z konieczności przesłuchania go przez sąd w charakterze świadka – ma on możliwość skorzystania z prawa do odmowy zeznań, jeżeli wiązałyby się one ze zdradzeniem tajemnicy zawodowej. Nie dotyczy to jednak postępowania karnego.
