15 cze Jak uzyskać prawo do opieki nad dzieckiem?
Dziecko, często w jeszcze większym stopniu, niż człowiek dorosły, widzi co się dzieje wokół niego i odbiera emocje innych. Wszelkie niekorzystne zmiany odbijają się na jego psychice i samopoczuciu, a w późniejszym czasie rzutują na całe zachowanie. Nic więc dziwnego, że sprawy rozwodowe i spory o przyznanie opieki nad małoletnimi należą do najbardziej zawiłych i szeroko komentowanych. Osoby, których sytuacja ta dotyczy osobiście, mogą zastanawiać się nad wieloma kwestiami. Jak zyskać prawo do opieki nad pociechą? Na jakiej podstawie zapada decyzja sądu? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym artykule.
Rozstanie w zgodzie
W przypadku rozwodu oczywiste jest, że opieka nad dzieckiem musi zostać w pewien sposób podzielona. Najlepsza opcja opiera się na zawarciu porozumienia, w którym małżonkowie informują o planowanych sposobach kontaktu z dzieckiem, przedstawiają zasady wypłacania alimentów, zapewniają o chęci monitorowania przebiegu edukacji dziecka, a także uzgadniają sposób spędzania czasu podczas dni wolnych od nauki, czyli podczas weekendów, świąt, wakacji, czy ferii.
Jeśli małżonkowie są zgodni w kwestii opieki nad dziećmi, sąd zgodnie z artykułem 58 § 1 i § 1a kodeksu rodzinnego i opiekuńczego może wydać orzeczenie o pozostawieniu pełni władzy rodzicielskiej obojgu rozwiedzionym rodzicom. Decyzja ta uzależniona jest oczywiście od wielu czynników, z których głównym jest zawsze szeroko pojmowane dobro dziecka. Pod uwagę brane są także dotychczasowe relacje pomiędzy dzieckiem a matką i ojcem, a także stopień zażyłości i zaufania między nimi.
Co w przypadku braku porozumienia?
Trzeba jednak przyznać, że rozwód w większości przypadków jest sytuacją stresową, która wywołuje wiele emocji. Temat podziału opieki nad dziećmi może być szczególnie trudny, dlatego wiele par nie może dojść do porozumienia w tej kwestii. Biorąc pod uwagę te elementy, artykuł 58 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dopuszcza pozostawienie pełni władz rodzicielskich tylko jednemu z małżonków. Wydany przez sąd wyrok rozwodowy zawiera wtedy szczegóły dotyczące zasad, na jakich będzie odbywać się dalsza opieka, a także tego, jakie będzie zakres obowiązków każdego z byłych małżonków.
Decyzja sądu oparta jest na dwóch głównych filarach: pierwszy z nich to dobro dziecka, drugi – warunki osobiste każdego z rodziców i ich predyspozycje do sprawowania opieki. Przez wiele tygodni, a nawet miesięcy prowadzony jest wywiad środowiskowy; ustalane są także fakty dotyczące małżonków. Każda ze stron weryfikowana jest pod kątem warunków osobistych, w tym relacji z dzieckiem, czasu, jaki z nim spędza, a także możliwości finansowych. Dużą rolę odgrywają również zeznania świadków, którzy wypowiadają się na temat faktycznego sprawowania opieki nad potomstwem. Niekiedy konieczne jest także przeprowadzenie rozmowy z samym dzieckiem. Takie spotkanie odbywa się oczywiście w obecności psychologa. Na ostateczną decyzję sądu wpływa także wiek dziecka, związek uczuciowy z rodzicem oraz rodzeństwem, a także środowisko, w którym dziecko będzie wychowywane.
Niezależnie od decyzji sądu w życiu dziecka dalej potrzebna jest zarówno mama, jak i tata. Dlatego obie strony mają prawo, a nawet obowiązek okazywać dziecku zainteresowanie i utrzymywać z nim kontakt w formie telefonicznej, elektronicznej, a także osobistej. Oczywiście nie poruszamy tutaj sytuacji, gdy sąd innym wyrokiem orzekł o zakazie widywania się, czy zakazie utrzymywania kontaktów.
Jak uzyskać opiekę?
Każdy, kto chce uzyskać prawo do opieki nad dzieckiem, musi podjąć konkretne działania. Przede wszystkim konieczne jest udowodnienie odpowiedzialności, w tym wykazanie stałych dochodów, stabilnego miejsca pracy i stałego miejsca zamieszkania. To właśnie te elementy brane są pod uwagę, gdy sąd ustala, czy będziemy w stanie zapewnić dziecku odpowiedni poziom życia. W wywiadzie rodzinnym ustalone zostanie także, jaka jest forma naszej pracy i czy nie wiąże się ona z częstymi delegacjami. Długie wyjazdy nie wpływają przecież pozytywnie na samopoczucie dziecka.
Jednak, czy możliwości finansowe to jedyny element? Oczywiście, że nie! Sąd bierze także pod uwagę to, czy zależy nam na dziecku i czy jesteśmy troskliwymi rodzicami, którzy zapewnią mu lepszą opiekę niż współmałżonek. Od wielu lat panuje pogląd, że organy sądownicze o wiele częściej przyznają prawo do opieki matkom. Wynika to z opinii Sądu Najwyższego, w której wskazano, że w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa lepiej jest, by dziecko pozostawało pod opieką matki. Głównym powodem takiego zalecenia jest jej większa uczuciowość i naturalna troska. Jednak, czy to oznacza, że ojciec nie ma szans na sprawowanie opieki?
Czy tylko matka?
Oczywiście nie ma w tej kwestii żadnej sztywno ustalonej reguły, polski kodeks rodzinny nie stoi na przeszkodzie, aby pełnię i wyłączność praw rodzicielskich otrzymał ojciec. Każde postępowanie jest inne i każde wymaga dogłębnego sprawdzenia i analizy. Pod uwagę brane są wszystkie za i przeciw, przy czym argumentem są nie emocje, a fakty. Z drugiej strony jak wskazaliśmy wcześniej, nie należy biernie czekać na rozwój sytuacji. Niezależnie od tego, którą stroną postępowania jesteśmy, możemy podjąć próbę dostarczenia dowodów, które świadczą na naszą rzecz.
Opieka nad dzieckiem – inne sytuacje
Oczywiście uzyskanie prawa do opieki nad dzieckiem nie dotyczy jedynie rozwodu. Niekiedy w życiu miejsce mają inne, często dramatyczne sytuacje, które sprawiają, że małoletni pozostaje bez opieki. Oczywiście, gdy umiera jeden ze współmałżonków, pieczę nad dzieckiem przejmuje druga strona związku. Co jednak w sytuacji, gdy ojciec lub matka pozostają nieznani, także nie żyją, nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych lub mają odebraną władzę rodzicielską? O tym, na kim spocznie odpowiedzialność za los dziecka, decyduje wtedy sąd. W większości przypadków małoletni trafia do bliskich krewnych, takich jak dziadkowie. Nie oznacza to jednak, że dzieje się to automatycznie. Podczas zaplanowanej rozprawy musimy wykazać, że jesteśmy odpowiednimi kandydatami na opiekunów i że leży nam na sercu dobro dziecka. Wniosek o ustanowienie opieki należy złożyć do właściwego Sądu Rejonowego, dołączając odpis aktu urodzenia.
Nasza oferta
Każdy, kto stara się o uzyskanie prawa do opieki nad dzieckiem, potrzebuje fachowej pomocy. Nasi specjaliści dobrze rozumieją, jak stresująca może być sądowa batalia, dlatego zrobią wszystko, by wyjaśnić sytuację i odnieść sukces. Stawiamy na zrozumienie potrzeb klienta, zbudowanie wzajemnego zaufania i zaoferowanie usług najwyższej jakości, świadczonych z jak największym oddaniem dla sprawy klienta. Nasza pomoc obejmuje szeroki zakres działań, dlatego już dziś sprawdź, co możemy dla Ciebie zrobić!
